Ιερά Μονή Γρηγορίου

Ίδρυση: 14ος αιώνας
Ιδρυτής: Όσιος Γρηγόριος ο Σιναίτης
Εορτάζει: 6 Δεκεμβρίου
Bιβλιοθήκη: 297 χειρόγραφα
Συλλογή: Οι φορητές εικόνες του Ναού

Μονή Γρηγορίου (ελληνική κοινόβια Μονή, γιορτάζει του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου).
Βρίσκεται στη ΝΔ παραλία κοντά στη θάλασσα ανάμεσα στη Μονή Σίμωνος Πέτρας και στη Μονή Διονυσίου. Η Μονή ιδρύθηκε το 14ο αιώνα από τον όσιο Γρηγόριο. Στο Γ΄ Τυπικό η Μονή βρίσκεται στην 22η θέση ανάμεσα στις 25 μονές που αναφέρονται εκεί. Καταστράφηκε από τους πειρατές γύρω στο 1500 και σύμφωνα με έγγραφο του Πρωτάτου, παραχωρήθηκε στο μοναχό Σπυρίδωνα.
Ο τελευταίος για να συγκεντρώσει οικονομική ενίσχυση για τη Μονή κατέφυγε στον βοεβόδα της Μολδαβίας Στέφανο, ο οποίος παραχώρησε χρήματα και ανακηρύχθηκε δεύτερος κτίτοράς της. Από την περίοδο αυτή διατηρούνται η βόρεια πλευρά από τη Μονή και το κωδωνοστάσιο. Το 1761 η Μονή κάηκε εντελώς και το έργο της αποκατάστασης ανέλαβε ο σκευοφύλακας Ιωακείμ, ο οποίος και θεωρείται τρίτος κτίτορας. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1783. το 1840 η Μονή μετατράπηκε μετά από δραστήριες ενέργειες του μοναχού Γρηγορίου σε κοινόβιο, με πρώτο ηγούμενο το Μυτιληναίο Νεόφυτο. Σήμερα κατοικείται από 40 περίπου μοναχούς. Το καθολικό χτίστηκε νέο μετά την καταστροφή του 1761 από τον Ιωακείμ τον Ακαρνανά. Το 1840 η Μονή μετατράπηκε μετά από δραστήριες ενέργειες του μοναχού Γρηγορίου σε κοινόβιο, με πρώτο ηγούμενο το Μυτιληναίο Νεόφυτο. Σήμερα κατοικείται από 40 περίπου μοναχούς. Το καθολικό χτίστηκε νέο μετά την καταστροφή του 1761 από τον Ιωακείμ τον Ακαρνάνα. Το 1840 προστέθηκε από τον ηγούμενο Νεόφυτο ο νάρθηκας. Οι τοιχογραφίες που υπάρχουν στο καθολικό έγιναν το 1799 από τους Καστοριανούς ζωγράφους Γαβριήλ και Γρηγόριο. Αξιόλογο είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο και οι φορητές εικόνες του ναού, μια από τις οποίες είναι δώρο της Μαρίας Παλαιολογίνας προς τη Μονή. Η τράπεζα ενσωματωμένη στη νότια πτέρυγα είναι κτίριο του 18ου αιώνα. Στη βιβλιοθήκη, παρά τη μεγάλη καταστροφή του 1761, περιλαμβάνονται 297 χειρόγραφα και αρκετές χιλιάδες έντυπα. Παρεκκλήσια η Μονή έχει 10 μέσα και έξω από αυτή, καθώς και 4 κελιά στις Καρυές.